Daha sağlıklı jenerasyonlar için toplumsal şuuru güçlendirmeye yönelik faaliyetlerini sürdüren Karşıyaka Belediyesi, yıllardır akademik seviyede besin güvenliği alanında çalışmalar yapan Besin Mühendisi Dr. Bülent Şık’ı Karşıyakalılar ile buluşturdu. Şık’ın “Çocuklar ve Besin Güvenliği” isimli yeni kitabıyla birebir başlık altında gerçekleştirilen  söyleşi ve imza aktifliği, Zübeyde Hanım Nikah Sarayı’nda yapıldı. Karşıyaka Belediyesi Ziraî Hizmetler Müdürlüğü tarafından düzenlenen tertip herkese açık ve fiyatsız bir biçimde gerçekleştirildi.

Programın başında konuşan Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay; besin, besin güvenliği ve besin garantisi hususları üzerinde düşünülmesi ve çalışmalar gerçekleştirilmesi gerektiğini belirterek, “Gıda güvenliği konusu bilhassa karşı karşıya olduğumuz iklim krizi de göz önünde bulundurulduğunda üzerinde durmamız gereken bir bahis. Lokal idareler de besin güvenliği konusunda üzerine düşeni yapmalıdır. Bugün burada değerli bilgiler edinecek, bahse ait duyarlılığımızı artıracak farkındalık kazanacağımıza inanıyorum. Hepimizin üzerine düşen sorumluluklar var, bunları yerine getirmeli ve daima birlikte bir şeyler yapmalıyız” dedi. 

Gıda güvenliği çalışmalarının odak noktasına çocuk sıhhatinin koyulması gerektiğini savunan Bülent Şık,

söyleşide de bu mevzuyu tüm ayrıntılarıyla ele aldı. Beslenmenin, toplumsal ilgilerin ve çevresel ortamların bir çocuğun geleceği ya da ileri yaşlarındaki sıhhati üzerinde çok büyük bir kıymet taşıdığını ve hayatın daha sonraki devirlerinde açığa çıkabilecek çeşitli sıhhat problemlerinin yanı sıra, nörolojik ve bilişsel gelişimini de büyük ölçüde şekillendirdiğini belirtti.

“DAHA HASSAS VE DAHA KIRILGANLAR”

Çocukların yetişkinlere nazaran daha hassas ve kırılgan olduğunu lisana getiren Şık konuşmasında şunları kaydetti: “Gıda krizi ve beslenme ile ilgili sıkıntılar son periyotlarda sıklıkla gündemimizde yer alıyor. Bunları çocuklar üzerindeki tesirleri perspektifinden konuşacağız. Çocuklar bizlere nazaran daha hassas ve kırılgan. Gıdayı, sağlıklı beslenmeyi her ne kadar kişisel bir tercih olarak algılıyor olsak da bu çok yeni bir şey zira  beslenmek bir haktır. İnsanların besine erişimini sağlamak toplumsal devlet unsuru ve kamusal bir sorumluluktur. Toplumsal ömür içerisinde desteklenmesi, dayanışma gösterilmesi gereken kırılgan kısımlar vardır. Çocukluk aslında hayatın bir periyodudur. Besin açısından hem içinde olduğumuz kaideler hem de yakın gelecekte karşılaşabileceğimiz sıkıntılar besin teminatı ve besin güvenliği kavramlarını değerli kılmaktadır. Yani bahsettiğimiz bu kavramların tamamı birbiriyle iç içe geçmiş durumdadır.” 

“DÜŞÜNMEK ZORUNDAYIZ”

Gıda güvenliği açısından kamusal ve toplumsal çeşitli çalışmaların gerçekleştirilmesi gerektiğini belirten Şık, şöyle devam etti: “Gıda teminatı açısından bizim en kritik sorunumuz Türkiye’de besin üretimin temelini oluşturaan toprak, su hava üzere varlıklardaki çok kirlenme ve bu varlıkların harcanabilir üzere görülüp tahrip edilmesidir. Bizim halihazırdaki besin üretimini devam ettirebilmemiz için bile toprağı güzelleştirici, bu süreci destekleyici kamusal çalışmalar gerçekleştirmemiz gerekiyor. İklim krizi gerçeğini de düşündüğümüzde şimdiden tedbirler almak, çabucak şu an harekete geçmek durumundayız. Besin güvenliği açısından yani besinlerin sıhhate ziyan vermeyecek bir biçimde sofraya ulaşması açısından son 30-40 yılın en sorunlu, kamusal çalışmaların en eksik olduğu bir devirdeyiz. Bu sorunlar önümüzdeki yıllarda daha çok müdahil olmamızı gerektirecek ve nasıl hazırlık yapmamız gerektiğini düşünmek zorundayız.”

TOKSİK KİMYASAL VURGUSU

Çocukların beslenme çeşitliliğinin artırılmasının toksik kimyasallara maruziyetini azalacağını vurgulayan Şık, “Toksik kimyasallardan kaynaklanan kirlilik sıkıntısı de bu çerçevede üzerinde dikkatle düşünmemiz gereken bir bahistir. Bu da global ölçekte iklim değişikliği kadar değerli bir sıkıntıdır. Biz iklim krizi sıkıntısını çözsek bile tedbir almadığımız taktirde toksik kimyasal sorunu büyüyerek ilerleyecektir. Bu bahsin çocuk sıhhati üzerinde de kıymetli tesirleri var. Biyolojik çeşitlilik kaybı ve canlı çeşitlerine konut sahipliği yapan doğal hayat ortamlarının tahrip edilmesi de bu husus başlıklarından biridir; hepsi birbiriyle irtibatlıdır. Çocuklar küçük yetişkinler değildir, bu nedenle onlar için ayrıyeten düşünmeliyiz. Bu faktör çocukları bu bahsettiğimiz meselelere karşı daha hassas kılmaktadır. Örneğin birtakım toksik kimyasallar bedenin farklı fonksiyonlarını, farklı organlarını olumsuz etkiliyor ve çocuklar yetişkinlere nazaran daha olumsuz etkileniyor. Çocuklar süratli bir büyüme evresinde oldukları için yetişkinler kadar yemek yese de beden yükleri daha düşüktür. Bu da toksik kimyasalların tesirine karşı daha hassas kılar. Bilhassa anne karnındaki süreç, doğumdan sonraki birinci iki yıl, 2-6 yaş ve 6-12 yaş ortası çocuklar için çok değerli periyotlardır; sağlıklı beslenmelerini kritiktir. Bu manada siyasetler üretilmeli, çalışmalar gerçekleştirilmelidir” diye konuştu.

“EN ÇOK ONLAR ETKİLENİYOR”

Çocuk sıhhatini önceleyen çalışmalarım yetersiz olduğunu ve bunu üzülerek karşıladığını aktaran Şık, 

“Dünya Sıhhat Örgütü’nün çocuklar için ziyanlı olduğunu belirttiği hususlardan biri kurşundur. Toprak, hava ve suya karışıp sıhhati olumsuz etkileyebilir. Kurşuna maruz kalan çocukların bilişsel aktiviteleri yavaşlayabilmekle birlikte öbür meselelere da yol açabilir. Tüm bunlar engellenebilir problemlerdir. Öte yandan çocukların sindirim sistemi ve emilim düzenekleri da yetişkinlerden farklı çalışır; yetişkinlere nazaran daha toksik hususlara karşı maruziyet daha fazladır. Sağlıklı beslenme bu manada yalnızca büyümekle alakalı bir kavram değil, toksik hususlara maruziyeti de azaltacak bir prosedürdür. Dünyada besine bağlı hastalıklar ve iklim değişikliğinin yansımaları en çok 5 yaş altı çocukları etkilemektedir. Bizim ülke genelinde çocuk sıhhatini önceleyen bir kamusal perspektifine muhtaçlığımız var, çocuk sıhhatini ön planda tutmalıyız. Çocuğun eğitim muvaffakiyetini çok konuşan lakin sıhhatlerini daha az konuşan bir toplumuz. Çocuklar 6 yaşında okula başlıyor ve eğitim başarılarındaki en kıymetli etken sağlıklı beslenme, toksik kimyasal maruziyetini azaltma üzere bahislerdir ancak bunlara karşı bir bakış açımız yok. bunu üzülerek karşılıyorum” tabirlerini kullandı.

“YÜZDE KIRKI YETERSİZ BESLENİYOR”

Var olan ekonomik şartların da tesiriyle çocuklarda yetersiz beslenme probleminin yaşandığını vurgulayan Şık, bu bahiste da tahliller üretilmesi gerektiğini belirterek şu tabirleri kullandı: “Bahsettiklerimin tümü tahlili olan meselelerdir. Gıdayı daha farklı üretebilir; etraf, hava, su paklığında farklı çalışmalar gerçekleştirebiliriz. Türkiye gemi sökümünde faal bir ülke, biz plastik atıkları da para karşılığı ülkemize alıyoruz. Bunların sebep olduğu kirlilik havayı, suyu, toprağı, gıdayı ve tüm toplumumuzu etkiliyor. Son olarak besine erişim açısından büyük problemlerimiz var, son bir yılda besin fiyatları inanılmaz bir yükseliş gösterdi. Lokal idareler, melek ve sivil toplum örgütleri, merkezi idare bir şeyler yapmalı. Çocuklara günde en az bir öğün sağlanmalıdır. Ana sınıfı ve o periyot öğrencilerinin yüzde 40’ı beslenme yetersizliği ile karşı karşıyadır. Hasebiyle kamusal hayatın içindeki herkes bir halde bu sıkıntıları görünür kılmalı ve gücünün yettiği ölçüde ne yapabilirizi düşünmelidir.”

Bülent Şık konuşmasının akabinde aktifliğe katılan vatandaşların sorularını cevapladı. Şık aktifliğin sonunda anne ve babalar için rehber niteliği taşıyan “Çocuklar ve Besin Güvenliği” kitabını iştirakçiler için imzaladı. Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, Bülent Şık’a günün anısına ikram ve fidan takdim etti.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı